Molenaars en The Miller in conflict, houdt woontoren molens uit de wind?

Op Plein 40-45 moet The Miller uiteindelijk verrijzen. Een woontoren van maar liefst 70 meter hoog. Maar Stichting De Schiedamse Molens schrok zich rot toen ze de eerste schetstekeningen zagen van het plan van Vink Bouw en KAW Architecten. Want het gebouw komt binnen 400 meter van de molens De Kameel en De Palmboom en daardoor zouden die molens weleens uit de wind gaan staan. “Het zou zonde zijn als het ambacht van molenaar daardoor te lijden krijgt.”

Met de woontoren zou Schiedam er zo’n 150 appartementen bij krijgen op de hoek van de Burgemeester van Haarenlaan en de ’s-Gravelandseweg. In december tekende de bouwpartijen met de gemeente een zogenaamde grondreserveringsovereenkomst. Daarbij werden ook al de eerste schetstekeningen getoond. Maar daar ziet Stichting De Schiedamse Molens een gevaar in voor de molens.

Waar schuilt het gevaar in voor de molens is dan de vraag. Het grootste probleem is dan niet dat de molen uit de wind staat, maar de onvoorspelbaarheid zorgt voor problemen legt molenaar Theo van Rooij uit. “Maar als die wind opeens om de flat heen komt, dan gaat de molen ‘ervan tussen’ zoals we dat noemen. Dan draait de molen opeens heel hard. Daar is de constructie niet op gebouwd, om de molen zo onregelmatig te belasten.”

Belevingswaarde

Daarnaast zou de Stichting De Schiedamse Molens het een doodzonde vinden als de molens ‘verdwijnen’ achter hoge gebouwen. Volgens Van Rooij gaat er dan een stukje identiteit van de stad verloren. “Molens en Schiedam, dat is toch wel met elkaar verbonden. De belevingswaarde van Schiedam is nu dat die molens zo prachtig mooi boven de stad uit steken. Er staan al wat hoge flats rondom de binnenstad, maar als je daar nu die woontoren neer gaat zetten, dan ben je het effect helemaal kwijt. Dan verdwijnt molen De Noord achter dat gebouw, en dat zou heel zonde zijn voor die belevingswaarde van de hoogste molens van Nederland.”

Van Rooij hoopt dat de gemeente Schiedam de waarde van de molens inziet. “De molens staan er tip top bij. Er gaat geen dag voorbij dat er geen molen draait. Er wordt ontzettend enthousiast gedraaid door de molenaars. Daar mag je heel trots op zijn.”

Wat zijn de regels?

Om de molens te beschermen zijn er regels opgesteld. Deze zijn gewaarborgd in de molenbiotoop, wat in het verleden het windrecht was. De molenbiotoop beschrijft alles wat er in de omgeving van de molen staat. Zo dient er rondom de molen geen obstakel te staan dat de wind richting de molen blokkeert.

In het huidige geval zou ‘The Miller’ op zo’n 330 meter afstand van molen De Palmboom en op 360 meter afstand van molen De Kameel komen. Om de maximale hoogte van bebouwing te berekenen neemt men de hoogte vanaf de grond tot de onderste punt van een wiek.
Als je iets tussen de 100 meter en 400 meter van een molen wilt bouwen, wat dus bij 'The Miller' het geval is, mag je 1/50^e van de afstand tussen de molen en het object optellen bij de hoogte van de grond tot het onderste puntje van de molenwiek. Dus stel dat de hoogte tussen de grond en het onderste puntje van de wiek 20 meter is, dan mag er 1/50^e van de 330 meter bij opgeteld worden. Het gebouw mag dan niet hoger zijn dan 26,6 meter.
Bouwen in Schiedam is overigens strenger dan in de rest van de provincie. In andere steden van Zuid-Holland mag je 1/30^e optellen om tot de maximale bouwhoogte te komen, waarmee het gebouw een maximale hoogte van 31 meter zou mogen hebben.

Het gesprek aangaan

Het hele project ‘The Miller’ staat nog in de kinderschoenen. De tekening van KAW, Architecten, DID Vastgoedontwikkeling en Vink Bouw is een schetsontwerp, zegt Thijs van der Heijden van Vink Bouw. “In december hebben we de grondreserveringsovereenkomst met de gemeente gesloten. Vanaf toen konden we pas naar buiten treden. In de tussentijd hebben we een plan gemaakt en onderzocht. Nu hebben we een half jaar de tijd om de haalbaarheid van dat plan in de echte wereld te gaan testen.”

In de tussentijd zijn er al wel de nodige onderzoeken uitgevoerd. Daarvoor hebben de bedenkers van ‘The Miller’ een gespecialiseerd bedrijf ingehuurd, die vaker berekeningen doet rondom molenbiotopen. “Daarin komt naar voren dat de reductie in windvang 0,3 procent en 0,7 procent is voor de molens op jaarbasis.”

Met die gegevens in de hand kan het plan de volgende fase in. De bedrijven achter de woontoren kunnen nu, door het tekenen van de grondreserveringsovereenkomst, naar buiten treden en de gesprekken aan gaan met stakeholders. “Met zulke cijfers durven wij het gesprek wel aan. Wij durven het wel aan de ontwikkeling een stapje verder te brengen.”

Te vroeg?

Maar in dat proces is uiteindelijk ook een rol weggelegd voor de gemeente. Als er een definitief plan ligt, moet de gemeente daar eerst nog mee akkoord gaan. “De projectontwikkelaar heeft nu de intentie om iets te ontwikkelen. Daarvan mogen ze kijken wat er mogelijk is. De gemeente gaat dan toetsen of dat past”, zegt wethouder Laan over de rol van de gemeente. “Uiteraard is de molenbiotoop daar één van. Maar we weten ook allemaal dat er gebouwd moet worden voor de mensen die een woning zoeken.”

Is Stichting De Schiedamse Molens dan te vroeg geweest met het luiden van de klok? “Ja en nee”, zegt wethouder Laan. “Uiteraard pleiten ze voor hun belangen. Maar we hebben met elkaar afspraken en regels vastgesteld. Daar houden we ons aan. Dus in die zin is het niet nodig, want dat doen we natuurlijk.”