Het leek een pakketdeal: DENK, GroenLinks, PvdA en Progressief Schiedam. Samen sloten ze het Progressief Initiatief tijdens de eerste verkenning. Maar bij de tweede verkenning is er een duidelijke breuk zichtbaar. DENK, PvdA en Progressief Schiedam schuiven aan bij de coalitieonderhandelingen met VVD en D66. GroenLinks kijkt vanaf de zijlijn toe.

“Het is jammer, maar we stellen ons constructief op”, is GroenLinks-fractievoorzitter Yorick Haan direct helder. Het advies van Fahid Minhas is een coalitie met VVD, DENK, PvdA, Progressief Schiedam en D66. Daarmee verschilt zijn advies qua partijen niet wezenlijk met het eerdere advies van Nathalie Gouweleeuw. Zij opteerde voor een coalitie met VVD, DENK, D66, Progressief Schiedam en Alles voor Schiedam.

Progressief Initiatief

Tijdens de eerste verkenning werd duidelijk dat PvdA, GroenLinks, Progressief Schiedam en DENK elkaar vonden in een Progressief Initiatief. Dat betekent simpelweg dat de vier partijen een pakketdeal zijn. Eén partij in de coalitie meenemen, zou inhouden dat je de rest erbij krijgt.

Dogukan Ergin laat geen twijfel over de wens van DENK. “Het liefst hebben we een coalitie met het Progressief Initiatief met de VVD. Maar we zien dat de verkenner een andere afweging maakt”, duidt Ergin. Toch ziet hij het voorstel niet als een breuk van het Progressief Initiatief. “Het is jammer dat GroenLinks er niet bij zit, maar dat betekent niet dat in deze coalitie zonder GroenLinks het werk van het Progressief Initiatief ophoudt.” De PvdA kijkt ook op die manier naar het advies van Minhas, maar plaatst de kanttekening dat er veel ruimte is voor de overige fracties bij de coalitiebesprekingen. “We vinden het belangrijk dat er input komt vanuit de hele raad. Daar zullen we het nog over gaan hebben”, aldus fractievoorzitter Petra Zwang.

Daarnaast is ook Onno Spek namens de VVD te spreken over de genoemde combinatie. “We zijn constructief. Schiedam moet verder. Wat ons betreft gaan we snel aan de slag om een coalitie te vormen.” D66-fractievoorzitter sluit zich daarbij aan. “Het advies is helder”, meent John van Sliedregt. “Het advies getuigt van realisme. Wij zijn er klaar voor.”

Ook Progressief Schiedam is tevreden. Toch sneerde fractievoorzitter John Maris nog naar de VVD. “De VVD bleek te star voor het hele progressieve initiatief. Alsof we erop uit waren om een coalitie te vormen zonder de VVD. Maar als dit het hoogst haalbare is, dan is dat maar zo.”

Teleurstelling

Bij GroenLinks overheerst teleurstelling, maar men legt het voorstel geen strobreed in de weg. Dat benadrukt fractievoorzitter Yorick Haan gemeenteraad. Hij ziet zelfs positieve punten in het voorstel. “Dit voorstel is progressiever dan het vorige voorstel. Natuurlijk zijn we teleurgesteld. Het is ook jammer dat het Progressief Initiatief geen stand heeft gehouden voor een coalitie. Maar we slikken het zuur snel in.”

Alles voor Schiedam viel in het nieuwe coalitievoorstel buiten de boot. Daarover is fractievoorzitter Marvin Janssen niet te spreken. “We hebben de mond vol van nieuwe politiek. Eerder noemde we het politieke kartelvorming”, doelt Janssen op het Progressief Initiatief. “Je kunt niet opeens samen doen alsof je de grootste partij van Schiedam bent. Dat is ook niet eerlijk naar de kiezers. Je krijgt er gratis het gedachtegoed van drie andere partijen bij. GroenLinks is zonder pardon bij het grofvuil gegooid. Maar we zullen over ons ego heen stappen, en constructief meedenken.”