Waarom duurt de formatie in Schiedam zo lang?

Schiedam - Waar in Vlaardingen maandagavond het nieuwe stadsbestuur is geïnstalleerd, is Schiedam pas net begonnen met de formatie. Uit een eerste update van verkenner Metin Çelik blijkt dat het thema ‘wonen’ inmiddels al is beklonken in de onderhandelingen. Toch gaat het nog even duren voordat het nieuwe stadsbestuur definitief in Schiedam wordt geïnstalleerd. Hoe kan het dat Schiedam nog geen nieuw college heeft geïnstalleerd?

Het antwoord op die vraag ligt vooral in de eerste fase. Na de verkiezingen duurde het maar liefst drie weken voordat verkenner Nathalie Gouweleeuw (VVD) om tafel ging met partijen om verkennende gesprekken te voeren. Gouweleeuw gaf aan eerst de plichtplegingen, zoals de installatie van de raad, af te willen wachten. In omliggende steden Rotterdam en Vlaardingen was dat geen issue. Zo had in verkenner Ivo Opstelten in Vlaardingen maar één dag nodig voor gesprekken en een weekendje voor het opstellen van zijn verslag.

In vergelijking: Gouweleeuw had daar 2,5 week voor nodig. En, niet onbelangrijk: haar advies werd al snel van tafel geveegd. Veel partijen konden zich niet vinden in het advies van Gouweleeuw voor een college met VVD, DENK, D66, Progressief Schiedam en Alles voor Schiedam. Vooral ontbrak het aan goede onderbouwing. Bovendien werd het in die weken aangekondigde ‘progressieve initiatief’ (samenwerking tussen DENK, GroenLinks, PvdA en Progressief Schiedam) volledig genegeerd door Gouweleeuw, die zich vast wilde houden aan de gemaakte procesafspraken.

  > Zie ook Raad wijst advies Gouweleeuw af, Denk mag nieuwe verkenner leveren

De vertraging verdween als sneeuw voor de zon bij de aanvang van de tweede verkenningspoging. Na het vertrek van Gouweleeuw was het de beurt aan DENK om een verkenner te leveren. Fahid Minhas, voormalig VVD-wethouder, werd aangesteld om met de partijen in gesprek te gaan. Vanaf dat moment lijkt het proces meer op gang te komen. Op 25 april begon Minhas met de verkenning. Nog dezelfde week kon hij zijn advies afronden. Alleen het mei-reces bracht nog iets van vertraging. Maar mede dankzij een uitgebreide en logische onderbouwing, werd zijn advies (VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam) op 6 mei door de raad goedgekeurd.

12 uur per week

Een week nadat er met het advies van Minhas is ingestemd, begint informateur Metin Çelik (DENK) met de onderhandelingen tussen de VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam. Als deadline voor de installatie van de nieuwe coalitie wordt de datum van 30 juni 2022 genoemd.

Het lijkt ver weg, maar het is een logische datum gezien de mogelijkheden. Het raadslidmaatschap is geen fulltime-baan. De politici die namens de partijen de onderhandelingen voeren hebben naast hun politieke functie ook vrijwel allemaal een reguliere baan. Bovendien gaat het raadswerk ook gewoon door, met bijvoorbeeld deze week commissievergaderingen en volgende week een reguliere raadsvergadering. Al die factoren samen zorgen voor beperkingen in tijd. Çelik heeft 12 uur per week gereserveerd voor onderhandelingen met elkaar.

Voorspoedig

De onderhandelingen verlopen voorspoedig, zo laat Çelik weten in een stuk op de website van de gemeente Schiedam. “Ik kan niet anders zeggen dan dat ik heb genoten van het enthousiasme van de onderhandelaars. Ze waren allen erg open en toegankelijk. Een betere start hadden we niet kunnen maken”, aldus Çelik. De onderhandelingen worden per thema gevoerd. Het thema ‘wonen’ is inmiddels afgerond, maar voor het thema ‘mobiliteit’ bleek meer dan een dag nodig, blijkt uit de brief van Çelik.

Raadsleden buitelden in de laatste vergaderingen over elkaar heen met klachten over het langdradige proces. De eerste fase had sneller gekund, daar was het merendeel van de raad het over eens. Maar sinds de verkenning van Fahid Minhas is het tempo er wel degelijk ingekomen. En het maken van goede afspraken heeft tijd nodig. En aangezien Çelik zich voor de camera van SCHIE niet in kon houden en verklapte een coalitieakkoord op hoofdlijnen na te streven, lijkt het erop dat niet álle plooien gladgestreken hoeven worden.

  > Zie ook: Informateur Metin Çelik begonnen aan formatieklus: “Uiterlijk 30 juni coalitie”