Openhartige terugblik met burgemeester Lamers: ‘Het is 2022, niet 1950’

door Tjerk van der Ende en Philip van Es

Sinds de aankondiging van aftreden doet Cor Lamers een hoop dingen voor het laatst als burgemeester van Schiedam. Zoals voor het laatst een eindejaarsinterview waarin we deze keer vooral terugblikken op tien jaar Cor Lamers als burgemeester. Daarnaast bespreken we ook zijn beweegredenen om te stoppen en hoe hij hoopt de stad achter te laten.

In 2012 trad Lamers aan als burgemeester van Schiedam, na de roerige periode met de voormalige burgemeester Wilma Verver. “Mijn voorgangster had zich niet zo populair gemaakt en er waren integriteitskwesties die speelden. En het vertrouwen van de inwoners in het gemeentebestuur was op een dieptepunt. De kloof was heel groot.” En dus fronsten een hoop bekenden uit politiek Nederland de wenkbrauwen toen Lamers besloot om het burgemeesterschap van Houten in te ruilen voor dat van Schiedam.

“’Waar begin je aan’, kreeg ik vaak te horen. Maar voor mij was de opgave om de integriteitsproblemen op te lossen”, blikt Lamers terug op zijn aanstelling. In de laatste weken van 2012 was het gelijk aanpoten voor de nieuwe burgemeester. Aangesteld op 4 december en direct stonden er grote dingen voor de boeg. “Kaarsjesavond, de Kerstman ontvangen en de jaarwisseling. Toen was ik hier net drie weken.”

Met de jaarwisseling besloot Lamers met de hoofdveiligheid een tour te maken door de stad. “Die vertelde me precies waar wanneer met de jaarwisseling de ME was geweest en waar er grote branden waren geweest in het verleden. Ik kreeg alleen maar ellende te horen. Toen hij dat allemaal vertelde wist ik dat ik daar ook energie aan moest besteden. Schiedam is in dat opzicht een bijzonder kind, nog steeds.”

Schiedam had geen enkele functie

Maar naast veiligheidskwesties was het voor Lamers van belang dat Schiedam zich zou gaan mengen in de regio politiek. “Dat weet ik nog uit mijn tijd als wethouder van Spijkenisse. Schiedam was altijd erg in zichzelf gekeerd.” Dat resulteerde toen in weinig inspraak in de regio Rotterdam-Rijnmond. “We vervulden in dat opzicht geen enkele functie, terwijl we de tweede stad van de Rijnmond regio zijn. Nu ben ik bijvoorbeeld de vice-voorzitter van de veiligheidsregio. Iedereen vindt dat ook normaal, dat de burgemeester van Schiedam in de lead is. Daarvoor hadden we bij de politie, brandweer, ambulance, GGD en de milieudienst, die nota bene in Schiedam zit, geen enkele functie. Ambtelijk zaten we niet goed in het netwerk.”

In Cor Lamers zijn tijd is dat veranderd, waardoor hulp van buitenaf plots bereikbaar werd voor de stad Schiedam. “We hebben bijvoorbeeld voor de Staatsliedenbuurt nu elf miljoen euro van het Rijk binnengehaald. Dat doe je niet door op de burgemeesterskamer op je krent te blijven zitten.”  

Onwel

Voor een ander memorabel moment uit de carrière van Lamers als burgemeester maken we een sprong in de tijd naar 2017. Tijdens een raadsvergadering is wijlen Andreas Rose aan het woord. Burgemeester Lamers breekt als voorzitter van de raadsvergadering plotseling en abrupt in. Hij voelt zich niet goed worden en kondigt een schorsing aan. Lamers vertelt openhartig over dat incident. “Achteraf bleek dat ik een zuurstoftekort in mijn hersenen had. Buiten de deur viel ik flauw. Dat was schrikken. Maar ik heb iets aan mijn darmen en daar had ik een ontsteking. Door die ontsteking kreeg ik een zuurstoftekort in mijn hersenen. Ondertussen ben ik onder behandeling en krijg ik medicijnen, dus het is onder controle. Maar ik schrok toen wel.”

Opvallend genoeg baalt Lamers niet zozeer van het voorval zelf. “Ik ben toen een paar maanden uit de roulatie geweest. Maar ik vond het meest vervelende dat ik Andreas Rose moest onderbreken. Die was net een heel verhaal aan het opbouwen. Maar ik voelde dat ik het einde van zijn verhaal niet zou halen. Daar zat ik zelfs nog even op te wachten.”

De laatste keer dat Lamers het nieuws groot haalde was met een kerstgesprek bij SCHIE. In 2020 maakte Lamers duidelijk dat hij wel wat voelt voor verplicht vaccineren tegen COVID-19. Hij trok toen de vergelijking met vaccinatieprogramma’s voor kinderen, zoals de DKTP-prikken. Veel mensen vielen over de Schiedamse burgervader, die nog steeds achter zijn woorden staat. “Omdat het gros van de baby’s gevaccineerd is lopen ze ziektes als polio niet meer op. Dat heeft echt een doel, en dat was de vergelijking die ik wilde trekken. Waar het mij toen om ging, laat het kabinet daar eens over nadenken. Ze durfden geen besluit te nemen.”

En het was Lamers vooral te doen om de besluiteloosheid van het kabinet. Wan het voelde voor hem alsof de problemen over de schutting werden gegooid bij de burgemeesters. “Zo voelde dat. Als het kabinet niks besluit mogen wij het oplossen. Maar hoe kunnen wij het oplossen als het kabinet er een rommeltje van maakt. Als het nou landelijk werd opgelost, kunnen wij als burgemeester beter opereren.”

Bedreigde burgemeester

Na de vaccinatie-uitspraak lag Lamers onder vuur, wat weer leidde tot bedreigingen. Normaal zeggen burgemeesters daar niks over, maar Lamers wil er aan het einde van zijn periode in Schiedam wel wat over kwijt. “Vrij recent heb ik nog een aantal bedreigingen gehad. Daar is ook iemand voor aangehouden en er zijn maatregelen genomen.” Volgens Lamers komen die bedreigingen vooral door zijn harde aanpak van ondermijning. “We zijn daar heel streng op. Dus ik kon die bedreigingen van te voren wel bedenken. Er zijn in de regio echt foute bedrijven, zoals we in de Spaanse Polder zagen. Een autobedrijf waar je denkt dat je je banden kan laten wisselen, maar het is helemaal niet de bedoeling dat ze een band aan je verkopen. Dat zijn dan panden waar ze verborgen ruimtes maken om drugs te kunnen vervoeren bijvoorbeeld.”

Toch zette het Lamers aan het denken, maar maakt het hem niet minder strijdbaar. “Met de aanpak van die ondermijning maak je je niet populair. Maar dat is geen reden om het niet te doen. Nu ben ik vrij neutraal in die bedreigingen. Maar voor mijn vrouw is het niet zo leuk. Zij kreeg dit jaar toch ook het dringende verzoek om ramen en deuren te sluiten en niemand binnen te laten omdat er iemand onderweg naar ons huis was om verkeerde dingen te doen. Dan ga je dus nadenken, want wat zou er gebeuren als hij wel voor de deur had gestaan. Is het dat allemaal wel waard? Maar ik ben er geen cent minder om actief. Toch heb je een gezin om rekening mee te houden.”

Het is 2022, geen 1950!

Nog een half jaar is Lamers de Schiedamse burgervader na dan dik 30 jaar in het vak van burgemeester te zitten. Zelf kijkt hij positief terug op zijn tijd, maar er is toch nog één ding dat hij graag aan wil stippen en wil afronden. “Op gebied van de woningvoorraad en het achterstallig onderhoud hebben we nog heel veel te doen. Denk dan vooral aan de uitbuiting van Oost-Europese arbeidsmigranten. Ik kom iedere dag schrijnende toestanden tegen. Dat dat nog kan in 2022, het is geen 1950 meer.”

Driekamerappartementen met tien bewoners is één van de voorbeelden die Lamers geeft. In zijn laatste maanden als burgemeester trekt hij intensief op met collega-burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam om iets te doen aan die misstanden. “Iedere mogelijkheid pleit ik het met Aboutaleb voor een vergunningsstelsel voor uitzendbureaus. Zodat ze niet ook nog eens huiseigenaar mogen spelen.” Want in die constructie gaat het vaak mis, bureaus vragen veel geld voor de huur dat direct van het salaris wordt ingehouden. “In onze APV hebben we daar al een regeling voor als eerste gemeente in Nederland. Iedereen zegt dan dat het dapper is dat we dat doen, maar wij moeten nu wel alle rechtszaken gaan uitvechten. Want eigenaren van panden vinden dat niet leuk. Wij moeten weer het wiel uitvinden, dus dit duurt jaren.”