Nieuw jeugdhulpmodel zorgt voor radeloosheid bij ouders: ‘Als moeder heb je slapeloze nachten’

door Nick van Herk en Markus Burger

De nieuwe opzet van het jeugdhulpmodel in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis houdt de gemoederen flink bezig. Na een bezorgde brief van de Kinderombudsvrouw trekken nu ook de ouders publiekelijk aan de bel. Zij maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen en eisen duidelijkheid. “De gemeente heeft niet het recht om het leven van mijn kinderen overhoop te gooien.”

“Het gaat nu eindelijk super goed”, Andrea Scheffers straalt als ze het over haar zoontje Sem heeft. Na jarenlange zoektocht naar een passende plek heeft Scheffers eindelijk de juiste zorg plek voor Sem gevonden. “Nu hij naar Labyrint gaat zie ik eigenlijk een hele andere jongen.” De Schiedamse Sem is 15 jaar en woont nu al een aantal jaar op de beschermde woonvorm van Labyrint in Maassluis. De zorgorganisatie biedt begeleiding voor kinderen die intensieve ondersteuning nodig hebben bij psychiatrische problematiek.

Andrea Scheffers met haar zoontje Sem

“Thuis liet zijn gedrag wat de wensen over”, vertelt Scheffers. Regelmatig ontstonden er situaties waarbij Sem overvallen werd door woede waardoor de situatie thuis onhoudbaar is geworden. De dagbesteding bij Labyrint heeft Sem op positieve manier veranderd waardoor hij nu grote stappen maakt. “Ik zie nu een andere jongen, die dingen zelf kan, het zelfstandig aankleden of smeren van zijn brood bijvoorbeeld. Sem heeft echt begeleiding nodig om nog meer zelfstandig te worden en dat krijgt hij op déze plek.”

Eén hoofdaanbieder

In januari viel er een brief van zorgorganisatie Mevis bij Scheffers op de mat. Juist nu het zo goed gaat met Sem viel het bericht wat Scheffers begin dit jaar kreeg extra zwaar.  In de brief schrijft de contractmanager dat Mevis er voor gekozen heeft om de zorg die Sem op dit moment van Labyrint-zorg ontvangt niet te contracteren. Vanuit Mevis zal er ‘hard aan de slag’ worden gegaan om te zoeken naar een passend alternatief.

Het stoppen van de zorg die dagbesteding Labyrint biedt is een direct gevolg van het nieuwe jeugdhulp model waar de gemeente Schiedam sinds dit jaar mee werkt. In plaats van samenwerking en inkoop van zorg in de regio Rijnmond, organiseren de MVS-gemeenten jeugdzorg op kleinere schaal. In deze aanpak wordt gewerkt met één hoofdaanbieder. Een groep jeugdzorginstellingen onder de naam Mevis gaat nu de door de gemeente vastgestelde taken rondom jeugdzorg uitvoeren. Zij zijn verantwoordelijk gemaakt door de gemeenten om de zorg te contracteren. 

‘Omgekeerde wereld’

“Het is de omgekeerde wereld”, zegt Angelique Groeneweg. Haar twee zoontjes maken nu al drie jaar gebruik van de zorg bij Labyrint. In januari kreeg ook zij plotseling te horen dat voor haar kinderen een nieuwe plek wordt gezocht, nu Mevis besloten heeft om niet meer met Labyrint samen te werken. “Wij zijn de ouders, wij horen een plek te zoeken waar we ons prettig bij voelen en waar we onze kinderen met een gerust hart achterlaten.”

Groeneweg klimt in de pen en schrijft verschillende klaagbrieven naar de verantwoordelijke wethouder. Daar komt geen bevredigend antwoord op: “Anders dan, dit is de nieuwe constructie en Mevis mag zelf bepalen wie ze in onderaannemerschap contracteren.” Volgens Groeneweg zijn er niet veel mogelijkheden om tegen de beslissing van Mevis in te gaan. Desalniettemin blijft ze, samen met andere ouders, strijden om een plek bij Labyrint. Ook als dat een gang naar de rechter betekent:  “De gemeente heeft niet het recht om het leven van mijn kinderen overhoop te gooien. ”

Dagbesteding Labyrint in Maassluis

'Eigen afweging' 

Volgens verantwoordelijk wethouder Dogukan Ergin staat het Mevis vrij om te kiezen met welke zorginstanties zij wel en niet willen samenwerken. In de commissievergadering reageert hij op vragen van raadslid Ingrid Coenradie (Progressief Schiedam). Ergin: “Met het nieuwe jeugdzorg model hebben wij de verantwoordelijkheid om passende zorg te bieden overgelaten aan dit zorgconsortium. Vanuit die verantwoordelijkheid en ruimte maakt Mevis een eigen afweging met welke partijen ze wel en welke partijen ze niet gaan samenwerken.”

Ergin geeft aan dat de gemeente vooral kijkt of dat er passende zorg aangeboden wordt: “Ik heb begrepen dat Mevis in gesprek is met twee andere organisaties die passende zorg, als het gaat om gelijksoortige zorg, geleverd kan worden.” Daarnaast kunnen de ouders volgens de wethouder gebruik maken van een zogenaamde ‘PGB-constructie’ als zij niet tevreden zijn met het passende alternatief. Met zo’n Persoonsgebonden budget kunnen ouders met geld van de gemeente zelf zorg inkopen. 

Toch blijkt deze oplossing niet voor alle ouders een uitkomst. Volgens juridisch adviseur Lous Folkers is de kans dat ouders een PGB krijgen voor deze zorg heel klein. “Heel veel mensen vallen af want ze voldoen niet aan de eisen. De gemeente heeft ontzettend veel voorwaarden gesteld of je wel of geen PGB kan krijgen. Dus ik denk als mensen zelf die constructie ingaan met Mevis, dat de kans dat zij een PGB daadwerkelijk krijgen, die ook toereikend is om de kosten van de zorg te betalen, die is nihil.” Daarnaast zijn bepaalde indicaties niet verwerkt in de verordening waardoor ouders buiten de boot vallen. 

Slapeloze nachten

Ondertussen blijven de ouders met veel vragen zitten. Ook de communicatie vanuit Mevis laat volgens de ouders te wensen over. Voor Andrea Scheffers levert het gebroken nachten op: “Als moeder heb je slapeloze nachten, heel veel verdriet en boosheid omdat alles zonder overleg abrupt wordt afgebroken.” Scheffers hoopt dat haar zoontje Sem gewoon bij Labyrint kan blijven en maakt zich hard voor zijn huidige woonplek. “Het gaat zo goed, dus waarom zou je die zorg stoppen?”

In een reactie laat een woordvoerder van Mevis weten ‘momenteel geen interview te kunnen faciliteren’. Op de vraag waarom Mevis de samenwerking met Labyrint stopt schrijft een woordvoerder: ‘Vanaf de start van Mevis in januari 2023 is bekend dat Labyrint geen onderaannemer van Mevis wordt. Binnen de contractsvrijheid die Mevis heeft, hebben zij daar hun eigen afwegingen in gemaakt.’