Hoe een gebrek aan regie de energietransitie in Schiedamse wijk Groenoord dreigt te verstikken

door Rembrandt van der Heijden

In Groenoord wordt hard gewerkt aan de aanleg van een warmtenet, maar de overgang naar aardgasvrije woningen blijkt moeilijker dan gedacht. Dit komt doordat er per woonblok beslissingen mogen worden genomen door de verschillende wooneigenaren. Strategisch adviseur duurzame innovatieve projecten Sven Ringelberg, erkent het probleem, maar pleit voor een beleid waarin één partij de regie neemt. 

Om dit uit te leggen, verwijst Ringelberg naar de jaren zestig, toen aardgas symbool stond voor modernisering en het progressieve Nederland. “Toen maakte de aardgastransitie, de industrie op een redelijk goedkope manier mogelijk, verwarmde het op grote schaal huishoudens en bracht het ook nog het nodige geld in het laadje.” Volgens Ringelberg kwam dit doordat er een duidelijk raamwerk lag. “De Rijksoverheid stelde duidelijke kaders, onderhandelde met gemeentes en verbond daar kosten aan. Wooneigenaren moesten zich meer aanpassen aan het beleid en dat had voordelen.”

In de loop der jaren ontstond er echter een tendens. “Gedacht werd dat als het beleid bij de gemeente en voor een deel bij de burger terecht kwam, dat het gemakkelijker zou worden om beslissingen te maken. Maar het tegenovergestelde gebeurde". Groenoord is hier een goed voorbeeld van. “Participatie van huurders en bewoners is cruciaal, maar er moeten duidelijke plannen of regels komen.” Volgens Ringelberg zou een einddatum op het gebruik van aardgas, een goed voorbeeld zijn van een regel om buurten op korte termijn in beweging te brengen en meer duidelijkheid te bieden.

Maar als het aan Ringelberg ligt, ontbreekt het nog te veel aan goede communicatie over alternatieven voor aardgas, waardoor er vraagstukken ontstaan die lastig op te lossen zijn.  “In alle eerlijkheid denk ik dat veel mensen energie puur als nutsvoorziening beschouwen of iets dat geregeld moet worden. Complexe vraagstukken kunnen soms beter aan experts worden overgelaten. Zeker gekeken naar de energiecrisis van afgelopen anderhalf jaar. Mensen verwachten steeds meer dat de overheid iets van de energiecrisis vindt en daar regie op pakt.”

Ringelberg voegt daaraan toe dat de complexiteit binnen het energiebeleid altijd zal blijven. “Ik wil beleidskamers daarom graag een hart onder de riem steken, maar er is wel een duidelijke regierol van de overheid in de besluitvorming en communicatie naar burgers voor nodig. We hebben nog een lange weg te gaan.”