450 jaar stadsbrand Vlaardingen: ‘Heeft de stad gemankeerd’

“Aan de ene kant Maassluis en aan de andere kant Schiedam,” vertelt de stadsarchivaris. “En dat was het strijdtoneel met Vlaardingen precies in het midden. Toen dreigde de Spanjaarden Vlaardingen in te nemen om een uitvalsbasis naar Schiedam te hebben, maar dat liet Willem van Oranje niet gebeuren.” En dus werd de stad volledig in de brand gezet. 2 juni, precies 450 jaar geleden.

Landsbelang

Zover als bekend is zijn er tijdens die gebeurtenis geen slachtoffers gevallen omdat alle inwoners gevlucht waren. De mythe bestaat dat het de Schiedammers waren die Vlaardingen in brand hebben gestoken, maar de stadsarchivaris vertelt hoe het echt zit. “De Geuzen lagen in Schiedam, dus de brandstichters kwamen uit de richting van Schiedam. Maar het is niet zo dat het ook Schiedammers waren die Vlaardingen lieten branden.”

Harm Jan Luth vertelt dat Vlaardingen in het kader van landsbelang in brand is gestoken. “En dat is niet alleen in Vlaardingen gebeurd, maar ook in bijvoorbeeld Pijnacker. Allemaal om dezelfde tactiek.” De stadsarchivaris weet te vertellen dat er nog maar een paar stenen gebouwen rechtop stonden. Verder was alles verbrand.

B.R.A.N.D

Luth was bekend met delen van het verhaal, maar wilde er het fijne van weten. Hij is op onderzoek uitgegaan en heeft zijn bevindingen beschreven op de letters ‘B’, ‘R’, ‘A’, ‘N’, ‘D’. Die zijn geplaatst in een leegstaand pand in het centrum. “Het is belangrijk dat de geschiedenis niet vergeten wordt. De geschiedenis is niet met ons begonnen, wij staan in de voetsporen van onze voorouders.”

Als de stadsbrand niet had plaatsgevonden, dan had de stad volgens Luth er heel anders uitgezien. “Totaal anders. De structuur van de kerk, met daaromheen de Hoogstraat en de Maassluissedijk was er nog wel geweest. Maar wij hebben niet veel meer uit die tijd. Ik voel dat de stad daardoor gemankeerd is.”