Iclal Sürmeli: het verhaal van een eerste generatie Turkse vrouw in Nederland

Zo'n zestig jaar geleden kwamen de eerste Turkse gastarbeiders naar Nederland. De verhalen van vrouwen zoals Iclal zijn vaak onderbelicht gebleven. Fotograaf Çiğdem Yüksel brengt deze verhalen tot leven in haar tentoonstelling en boek Je moest eens weten. Voor Iclal en haar gezin is dit ontzettend waardevol. “Als zij dit lezen, weten ze wat ik heb meegemaakt”, legt Iclal uit.

Op 30 april 1969, op Koninginnedag, kwam Iclal op 15-jarige leeftijd aan in Schiedam. Samen met haar gezin vestigde ze zich op het Groenweegje. Iclal had het moeilijk en miste de bergen van Urfa, haar geboortestreek in het zuidoosten van Turkije. Al vanaf de tweede week werd ze aan het werk gezet. Ze begon in een wasserette, werkte daarna in de kartonnagefabriek en belandde uiteindelijk bij pindakaasfabriek Imko. “Ik heb Nederlands geleerd van mijn collega’s bij de pindakaasfabriek”, vertelt Iclal.

Iclal’s bijnaam is ‘de leeuwendochter van Ali’, vanwege haar stoere karakter. Samen met haar vader deelde ze een grote liefde voor motoren, ondanks hun moeilijke relatie. “Als ik een motor zie, blijf ik altijd staan en kijken.” Haar vader had haar beloofd haar een motorrijbewijs te geven, maar overleed tragisch voor dat kon gebeuren, waardoor Iclal haar rijbewijs nooit heeft kunnen halen.

Na haar komst naar Schiedam is Iclal nooit meer weggegaan. In 1980 trouwde ze hier, kreeg kinderen en kleinkinderen. “Schiedam kan ik niet missen. Hier ben ik gegroeid”, lacht ze.