De keiharde geschiedenis van Scyedam

Schiedam - De redactie van SCHIE dook deze kerstdagen in de rijke en soms ook harde geschiedenis van de stad.

Het middelpunt van het vroegere Schiedam (Scyedam) was het stadhuis. Hier werden onder andere gewichtjes geijkt van handelaren, lakens voorzien van een keurmerk en, opvallend, er werd ook vlees verkocht.
Aan de Schie waren de Tijkwerkerhuisjes waar mensen, uit voornamelijk Vlaanderen, hun katoenen lakens produceerden. Deze lakens moesten worden gekeurd in het stadhuis teneinde het keurmerk te verkrijgen. Als maateenheid werd de 'el' gebruikt. De el was gebaseerd op de lengte van de onderarm. De el had in iedere gemeente een andere waarde. Zo was de Schiedamse el, ongeveer 69 cm.

Voor alle diensten, zoals de keuringen, werd geld gevraagd. Zo zorgde het stadhuis voor inkomsten voor de stad.

Bij de invoering van het Nederlands metriek stelsel in 1820 werd de el gelijkgesteld aan een meter.

Rechtspraak op het stadhuis

De Grote Markt is nu een levendige plek in Schiedam met gezellige terrasjes. In het oude Scyedam werden in het stadhuis echter mensen veroordeeld tot gevangenschap, bijvoorbeeld voor openbare dronkenschap. Voor ergere vergrijpen kon ook je verbannen worden tot buiten de stadspoorten of zelfs ter dood veroordeeld worden.

De laatste wegens zijn geaardheid ter dood veroordeelde is Jillis Bruggeman. Hij is op 9 maart 1803 veroordeeld wegens sodomie ('vuyle ontugt': anale penetratie en homoseksualiteit. Hij werd aan de stadsgalg gebonden en met een zweep geslagen tot hij aan zijn verwondingen overleed. In de grond voor het stadhuis is op 9 maart 2015 een gedenktegel geplaatst.

Foto: Gemeentearchief Schiedam, de processtukken waren zo bizar, dat ze in zakken werden opgeborgen.

Mensen die werden opgehangen op het plein, bleven er niet hangen. Ze werden 'te drogen gehangen' op het Galg-oord. De doden bungelden in de wind aan wat nu de Buitenhavenweg is. Alle schepen die binnen kwamen via de haven, werden op deze manier gewaarschuwd.

Meer over de geschiedenis van Schiedam is te vinden in het Gemeentearchief. Ook leerzaam zijn de Verhalen van Schiedam, Ken Uw Stad cursus, tentoonstellingen  en de historische stadswandelingen van de Historische Vereniging Schiedam.