Bevrijding was in werkelijkheid niet op 5 mei

De provincie Zuid-Holland heeft het boek: ‘Bevrijding volgens ooggetuigen’ uitgebracht. Dat is een speciale uitgave dat te maken heeft met het feit dat onze provincie Zuid-Holland 75 jaar is bevrijd. SCHIE FM sprak hierover met Ad van der Zee.

‘Het is een collectie van verhalen. Die hebben we vorig jaar uitgevraagd aan historische verenigingen en personen. En de vraag was om persoonlijke verhalen van de bevrijding. Dat zijn zowel brieven geworden die mensen toen hadden geschreven, dagboekfragmenten en we hebben een aantal mensen geïnterviewd om naar hun herinneringen te vragen. Dus het is een hele diverse collectie geworden. Het merendeel is onbekend. Een enkele is al eens eerder gepubliceerd. Maar dan soms tientallen jaren geleden, dus het meeste is echt nieuws’ zegt van der Zee.

Van der Zee vertelt dat mensen erg verschillend terugkijken naar de periode mei 1945.

‘De mensen die er nu overtellen weten nog vaak de leuke dingen; de bevrijding, de Canadezen kwamen binnen, de vlag hing uit. Maar wat je ook in de verhalen terugkomt, voor al uit de dagboekfragmenten, is dat het zo ontzettend onzekere tijd was. Mensen wisten niet wat er aan de hand was. Er was geen communicatie. Zijn we al bevrijd of niet? Mag de vlag al uit of niet? Er waren schietpartijen. Mensen werden gemaand om de vlag binnen te halen. Dus het was een enorme onzekerheid. We zeggen nu altijd: de bevrijding was op 5 mei. Maar zo was het in werkelijkheid niet. Rotterdam werd pas op 6/7 mei bevrijd en Den Haag zelfs pas op 8 mei.

In Den Haag was het Binnenhof tot 8 mei gebarricadeerd door gewapende Duitse Soldaten. Het was een tijd van enorme onzekerheid’.

In het boek zijn ook verhalen opgenomen uit de regio Rijnmond. ‘Zeker als je het gebied neemt ten zuiden van Rotterdam. Dat was eigenlijk de hele winter lang het frontgebied. Ten zuiden van de grote rivieren was het wel bevrijd en ten noorden nog niet. En vanaf 4 mei begonnen dan de eerste berichten binnen te druppelen in Rotterdam en omgeving van: ‘nou, ze komen er nu toch wel aan. Het is toch wel gebeurd’. De officiële capitulatie was bekend gemaakt. Men was vooral heel erg in afwachting. Is het nu eindelijk zover? Dat vindt je in de verhalen uit onze regio’ vertelt van der Zee.

screenshot T.E.M.P.O. FILM SCHIEDAM-HOLLAND

‘Daarnaast hebben we ook nog verhalen van de andere kant, laten we maar zeggen. Een verhaal over een NSB-kind en over de burgemeester van de Den Haag, de NSB-burgemeester. Die vond dat hij maar schandalig behandeld werd. Die kant is er ook nog. En er is een kant van Zuid-Hollanders die de bevrijding niet meemaakten in Zuid-Holland maar bijvoorbeeld in Duitsland zaten vanwege de arbeitseinsatz. En ook weer langzaam moesten terugkeren. En te maken kregen met teleurstelling omdat ze niet altijd even goed werden ontvangen in Nederland. En er zijn een paar verhalen bij van mensen uit Nederlands-Indië, Zuid-Hollanders weliswaar, maar die in Nederlands-Indië zaten’ sluit van der Zee af.

Het boek is te koop op www.erfgoedhuis-zh.nl en er zijn enkele boekhandels in de regio Rotterdam het in hun assortiment hebben.